สัมภาษณ์พิเศษ ‘เจ้าอาวาสวัดเสาธงหิน’ วันที่ต้องเผาศพผู้ป่วยโควิด-19 ค่ำยันเช้า

หาก วัดราษฎร์ประคองธรรม คือ “ตักศิลา” แห่งฌาปนกิจสงเคราะห์ในช่วงโควิด-19 … “วัดเสาธงหิน” อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี ก็เป็นศาสนสถานด่านสุดท้ายสำหรับผู้สูญเสีย “บุคคลอันเป็นที่รัก” อีกแห่งหนึ่ง ซึ่งเดินตามรอยทางของวัดราษฎร์ประคองธรรมที่ตั้งอยู่ใกล้กัน

Real-inspire สัมภาษณ์พิเศษ “พระครูปลัดไพฑูรย์ ฐิตาวิทูโร” เจ้าอาวาสวัดเสาธงหิน วัดเก่าแก่เล็กๆที่สร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แต่กลับได้รับศรัทธาแรงกล้าจากผู้คนในพื้นที่โดยเฉพาะในช่วงวิกฤตโรคระบาด ณ ขณะนี้ 

ความสัมพันธ์ลึกๆที่หลายคนอาจยังไม่ทราบ คือเจ้าอาวาสของวัดทั้งสองแห่งมีศักดิ์เป็น “พี่น้อง” สายเลือดเดียวกันแท้ๆ ทำให้จิตศรัทธาบารมีในการทำเพื่อสังคมของทั้งสองท่าน สอดคล้องไปทิศทางเดียวกันคือช่วยเหลือผู้ตกทุกข์ได้ยาก

# สถานการณ์การเผาศพผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ของวัดเสาธงหิน

นับตั้งแต่เราเริ่มรับศพผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 มาทำพิธีฌาปนกิจที่วัดเสาธงหินมากขึ้น เตาเผาของวัดเสียหายไปแล้ว 1 เตา ตอนนี้เราได้รับเตาเผามาใหม่อาศัยธารน้ำใจจากท่าน พยัพ คำพันธ์ุ นายกสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทยและคณะศิลปิน มาถวายเมื่อวันที่ 8 เดือน 8 ที่ผ่านมา จึงได้ทำภารกิจช่วยเหลือสังคมทำได้เต็มที่ต่อไป เตาเผาที่ใช้ใหม่อยู่นี้จะดำเนินการได้ต่อเนื่องไม่มีการพัก พอเผาเสร็จ เก็บกระดูก สามารถนำอีกศพเข้าเตาได้เลย

อาตมาภาพขอเรียนว่าเตาเผาหลักดั้งเดิมมีมาตั้งแต่ปี 2547 เป็นเตาน้ำมันซึ่งเสียหายไปแล้ว แต่ว่าโครงสร้างของเมรุมีมาตั้งแต่สมัยปี 2500 กว่าๆ ก็เป็นเวลา 60 ปีแล้ว และเมรุของวัดเสาธงหินถือเป็นเมรุแรกของอำเภอบางใหญ่ เพราะสมัยก่อนเค้าใช้เชิงตะกอนกัน ของเราเป็นเมรุแรกเลย แต่ตอนนี้ก็ได้รับความเสียหายอยู่ ปล่องของตัวเมรุก็ร้าวพร้อมที่จะทรุดลงได้ทุกเมื่อ ตัวเมรุก็ย่ำแย่พอสมควร

ตอนนี้การเผาด้วยเตาเดิมหรือเมรุเดิม คงต้องมีเหตุฉุกเฉินจริงๆ จึงจะกลับไปใช้ เพราะ ณ ตอนนี้เรามีเตาสำรองเพิ่มมา 2 เตาแล้ว เตาหลักจึงจะต้องงดไปก่อนชั่วคราว นอกจากภารกิจเยอะจริงๆ ศพมาเยอะจริงๆ ก็จะใช้เตาเก่า ยอมรับว่าเสี่ยงแต่จะทำอย่างไรได้ เพราะวันนึงเข้ามา 3-5 ศพ และเคยสูงสุดที่ 11 ศพ ฉะนั้นแล้วเราต้องทำภารกิจนี้ให้เร็วที่สุด

# หลวงพ่อมีแผนที่จะซ่อมสร้างเตาเดิมและเมรุอย่างไรบ้างครับ

อยากซ่อม อยากสร้าง แต่งบประมาณตอนนี้ยังไม่พอที่จะสร้างเมรุใหม่ เราจะเอาเตาเผาใหม่ไปเข้าไปด้วยเลย ถ้าสภาพเมรุพร้อมให้เข้า แต่ขณะนี้เราจำเป็นต้องใช้เตาใหม่อันนี้ไปก่อน เพราะเรามีเตาสำรองแค่ 2 เตา จึงรับหน้าที่หนักพอสมควร อาตมาภาพยังไม่รู้ว่าจะรับไหวหรือไม่อย่างไร เพราะเตาใหม่เพิ่งเริ่มเผาไปได้ไม่นานนัก

# กระบวนการส่งศพผู้เสียชีวิตในพื้นที่ดำเนินการกันอย่างไร

ทาง มูลนิธิสยามนนท์ วัดราษฏร์ประคองธรรม จะได้ส่งจ่ายศพมาที่วัดเสาธงหิน เนื่องจากเตาของวัดราษฎร์ประคองธรรมขณะนี้ชำรุดทรุดโทรมลงมาก เพราะฉะนั้นวัดเสาธงหินจำต้องรับบทหนักเหมือนกัน เสี่ยงเหมือนกัน แต่ก็ยังต้องทำ ศพก็มาเยอะมากทุกวันๆ ทั้งที่เตาไม่ไหวแต่ท่านเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ประคองธรรมก็ยังต้องรับทุกวัน จริงๆวัดท่านมีศักยภาพมาก ส่วนวัดเสาธงหินของเราเป็นวัดเล็กๆ ในอำเภอบางใหญ่ เพราะฉะนั้นท่านก็จึงนำทรัพยากรมาเกื้อหนุนให้เราบ้าง เพราะท่านเป็นเจ้าคณะอำเภอด้วย ท่านก็ยังมีการสอดส่องดูแลอุปถัมภ์วัดอื่นๆที่รับฌาปนกิจศพครั้งนี้

# ในส่วนของรัฐบาลได้มาสนับสนุนวัดเสาธงหินอย่างไรบ้าง 

ตอนนี้ยังไม่ทราบนะ ณ ปัจจุบันอาตมาภาพยังไม่เห็นว่าทางราชการได้มาเยียวยาทางวัดหรือไม่ ก็แม้กระทั่งสาธารณสุขก็ยังไม่ได้มาสอดส่องดูแลกับทางวัดเลยว่าเมรุใช้ได้หรือไม่ เตาเผาศพใช้ได้หรือเปล่า มีแต่คำสั่งว่าให้ทุกวัดช่วยฌาปนกิจศพครั้งนี้ เราทำไปด้วยจิตศรัทธาจากญาติโยมทั้งสิ้น เพราะญาติโยมเห็นว่าผู้ป่วยเสียชีวิตโดยไม่รู้ตัวว่าเสียตอนไหน ทางญาติโยมจึงได้มาร่วมด้วยช่วยกันครั้งนี้

# ความขาดแคลนของวัดเสาธงหินในขณะนี้

ตอนนี้อาตมาภาพก็ยังขาดแคลนเรื่องการเติมน้ำมันเชื้อเพลิงเผาศพผู้ป่วย และที่เราจะต้องสร้างและซ่อมแซมฌาปนสถานอีกจำนวนหนึ่ง ส่วนโลงศพตอนนี้ยังพอมี แต่น้ำมันเราใช้วันนึงเยอะศพนึง 70-80 ลิตรแล้ว ถามว่ากลัวว่าน้ำมันจะมีปัญหาเหมือนที่เคยเกิดขึ้นมั้ย (* หมายเหตุ : น้ำมันเผาศพที่ผู้มีจิตศรัทธาเคยนำมาบริจาคมีการผสมน้ำ จนทำให้เตาเผาและเมรุเดิมเสียหาย) อาตมาภาพก็ต้องเรียนว่าคงไม่โทษอะไรโยม เพราะโยมท่านมีจิตศรัทธาที่มาร่วมด้วยช่วยกัน เราไม่ทราบหรอกว่าหัวจ่ายเติมลงในถังแล้ว ไม่มีใครเห็นว่ามีน้ำผสมหรือไม่ ทุกท่านทุกคนมีความประสงค์ดี ปรารถนาดีให้วัดช่วยเหลือสังคม แต่ครั้งนั้นที่เราโดนไป อาตมาภาพก็ไม่รู้ว่าแกลลอนไหน ท่านใดเอามา วันนั้นมากันเยอะ เพราะเห็นวัดเสาธงหินทำจริงจึงนำน้ำมันมาช่วยกันเยอะ แต่ถังไหนมีปัญหาเติมแล้วดูดขึ้นไปในห้องเครื่อง พอเราเห็นควันขโมงเจ้าหน้าที่มาตามว่าพระอาจารย์ไม่ได้แล้ว มันผิดปกติ พอเปิดเครื่องออกมาพบว่าน้ำเต็มเลย และเสียน้ำมันไปอีก 200 ลิตรกว่าๆด้วย

# มีน้ำใจที่หลั่งไหลเข้ามาไม่เว้นแต่ละวันเป็นเงิน สิ่งของ และนำ้มันเผาศพ

วัดเสาธงหินได้รับมาพอประมาณ ทุกวัดในพื้นที่เริ่มช่วยกันแล้ว กระจายออกไป จากวัดที่ไม่ได้ร่วมฌาปณกิจ ก็เริ่มเข้ามาเมื่อเข้าใจแล้วว่าแต่ละวัดที่ทำไม่มีอันตรายอะไร เค้าเลยทำตาม ตอนแรกที่ยังไม่ทำ หนึ่ง อาจเป็นไปได้ว่าฌาปณสถานไม่พร้อม เตาเผาศพไม่พร้อม เจ้าหน้าที่สัปเหร่อไม่พร้อม ก็เป็นไปได้แต่ละวัด ตอนนี้เห็นวัดนั้นทำได้ วัดนี้ทำได้ ก็กล้า แต่ต้องขอบคุณทางวัดราษฎร์ประคองธรรมด้วย เพราะก่อนที่จะมอบให้แต่ละวัดช่วยดำเนินการ ก็จะถามก่อนว่าเตาเผาศพไหวมั้ย สู้ได้หรือเปล่า น้ำมันใช้ได้กี่ลิตรต่อหนึ่งศพ อย่างวัดเสาธงหิน อาตมาภาพบอกว่าถ้าศพธรรมดาจะใช้ 60 ลิตร แต่ถ้าหากศพโควิดใช้ 70-80 ลิตร เพราะมีถุงซิปห่อศพมาสามชั้นจึงต้องใช้น้ำมันเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ ท่านเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ประคองธรรม พระครูกิตติวิริยาภรณ์ เจ้าคณะอำเภอบางใหญ่ ถามว่าไหวมั้ย เราบอกไหวท่านก็เลยนำน้ำมันดีเซลมาช่วยก่อน แล้วก็นำศพที่ท่านไม่ไหวมาเผาที่นี่ นี่คือภาวะผู้นำที่ท่านมอบของสนับสนุนมาด้วย ไม่ใช่มีแต่คำสั่ง เพราะยิ่งตอนนี้ท่านเริ่มไม่ไหว ท่านเหนื่อยมาก อาตมาเลยต้องมาช่วยท่าน ท่านให้น้ำมันมา 100 ลิตรในครั้งแรก เผาไป 2-3 ศพ แล้วอาตมาก็เกรงใจท่านเลยบอกญาติโยมก็ช่วยมากัน ออกไปบิณฑบาต ไปกิจนิมนต์ได้ปัจจัยมา ก็รวมสองสิ่งนี้ไปซื้อน้ำมันถือว่ายังพอ 2-3 ศพ แต่ว่าการตายมันเพิ่มมากขึ้นๆ อาตมาภาพก็ไม่ไหวเหมือนกัน จะไปรวบกวนท่านเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ประคองธรรอีก ก็เกรงใจท่าน พอดีได้เฟสบุ๊ก ได้สื่อมวลชนมาช่วยประชาสัมพันธ์อีกแรงนึง

# หลวงพ่อกับทางท่านเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ประคองธรรม (พระครูกิตติวิริยาภรณ์) เป็นพี่น้องกันด้วย ทำให้การประสานความช่วยเหลือคล่องตัว

ใช่แล้ว เราเป็นพี่น้องกัน การประสานงานก็ง่ายขึ้น แต่การประสานตามวัดต่างๆในอำเภอบางใหญ่ก็ง่ายนะ ไม่มีวัดไหนที่ประสานงานลำบากเลย เช่นทางวัดบางม่วงเป็นวัดที่สอง ส่วนวัดที่สามก็วัดเสาธงหิน แล้วตามด้วยวัดสะแก วัดบางเลนเจริญ วัดอัมพวัน ตามมาติดๆ เลย ทุกแห่งช่วยแบ่งเบาภาระแล้วตอนนี้

ส่วนบางวัดไม่ร่วมเพราะบางครั้งก็ไม่พร้อม แต่ละวัดมีความพร้อมไม่เหมือนกัน ถ้าสาธารณสุขเข้าไปบอกกล่าวว่าศพไม่น่ากลัวอย่างที่คิด ก็น่าจะทำได้ละมั้ง หน่วยราชการเข้าไปหาท่านบ้างว่าการเผาศพทำอย่างไร การเกื้อหนุนของรัฐบาลมีมาบ้างทางวัดเค้าก็คงยินดี แต่เราก็ต้องพิจารณาด้วยว่าเค้าพร้อมหรือไม่พร้อม ต้องทำด้วยความสมัครใจ จิตศรัทธาดีกว่า อาตมาภาพคงบอกแทนไม่ได้แต่ละวัดไม่เหมือนกัน

# ส่วนเรื่องอัฐิตอนนี้ญาติโยมมารับกลับไปบ้างหรือไม่

ตอนนี้ส่วนหนึ่งอัฐิเก็บไว้ที่วัดเสาธงหิน อีกส่วนญาติโยมรับไปทำพิธีทางศาสนาเหมือนกัน บางทีเอาไปลอยอังคาร บางทีเอากลับบ้านแล้วแต่บางท่าน ตอนนี้อยู่ที่เราก็เยอะ ใส่ไว้ในลูกหีบศพตอนนี้ก็เต็มแล้ว เพราะบางบ้านอาจยังต้องกักตัวอยู่ หรือยังรักษาตัวอยู่

# ภารกิจหลวงพ่อเรื่องช่วยผู้ป่วยโควิดยังมีอีกหรือไม่

อาตมาภาพมีโครงการจะต้องช่วยเหลือผู้ป่วยติดเตียง แต่ตอนนี้อาตมาภาพออกไปไม่ได้ เนื่องจากวัดเสาธงหินเราทำพิธีฌาปนกิจโควิดยู่ เกรงว่าเราจะเป็นพาหะให้กับผู้ป่วยติดเตียง แต่ถ้าผู้ใดเป็นผู้ป่วยติดเตียงต้องการความช่วยเหลือก็ให้แจ้งมายังวัดเสาธงหินและวัดราษฎร์ประคองธรรมได้เลย อาตมาภาพจะจัดการให้โดยด่วน เพราะอาหารแห้ง ข้าว มาม่า ปลากระป๋อง มีคุณโยมบริจาคไว้ให้กับทางวัดจำนวนหนึ่ง ใครมีความประสงค์หรือเดือดร้อนขอให้แจ้ง เราจะให้รถนำไปส่งให้เป็นถุงยังชีพ เครื่องใช้ครบในชีวิตประจำวัน

# ตอนนี้ญาติโยมมาทำบุญที่วัดน้อยลงจากภาวะโควิด พระสงฆ์ก็ถือว่าลำบากเหมือนกัน 

ถึงยังไงเราก็ต้องช่วย เพราะพระและวัดเป็นที่พึ่งของประชาชน เวลานี้พระจะต้องช่วย บิณฑบาตหยุดก่อนเพราะไม่อยากรบกวนญาติโยม แต่เค้าก็ยังอยากให้อาตมาบิณฑบาตอยู่นะ แต่อาตมาบอกว่าขอหยุดก่อน คุณโยมรักษาตัวเสียก่อน ถ้าเหตุการณ์ดีขึ้นแล้ว อาตมาภาพจะไปบิณฑบาตโปรดสัตว์เหมือนเดิม

# ช่วงโควิดทำให้ปัจจัยของวัดขาดแคลนไปมากน้อยแค่ไหน

ตอนนี้ วัดค้างค่าน้ำค่าไฟ ติดไว้ 2 เดือนแล้ว ยังไม่ได้จ่ายเลยกลัวเค้าตัดเหมือนกัน เราเอาปัจจัยส่วนนี้มาช่วยเหลือประชาชนก่อน ต้องซื้อน้ำมันเผาศพบ้าง ซื้อโลงศพบ้าง ซื้ออาหารบ้าง ทำอย่างไรได้ ประชาชนเดือดร้อนมาก ก็ช่วยประชาชนก่อน ทางการไฟฟ้า การประปา คงไม่ใจไม้ไส้ระกำกับพระหรอกนะโยม คิดว่าอย่างนั้นนะ น่าจะยังไม่ตัดน้ำตัดไฟพระ เพราะทางวัดช่วยเหลือประชาชนอยู่

# หลวงพ่อเคยถามลูกวัดว่าลำบากใจมั้ยที่ต้องมารับภาระศพโควิด

ทุกท่านปวารณาตัวว่ามีเหตุใดอะไรช่วยได้ ท่านก็จะช่วย เพราะเรานั้นได้ฉันอาหารของญาติโยม ตอนนี้เราก็ควรจะได้ช่วยเหลือญาติโยมกันบ้างแล้ว ถึงเวลาแล้วที่พระสงฆ์จะต้องช่วยญาติโยมที่กำลังลำบากอยู่ ณ ตอนนี้

# ตามหลักพุทธศาสนา การเผาแบบเร่งด่วนไม่มีญาติ มีผลอะไรหรือไม่

ไม่มีผล เนื่องจากอาตมาเองทำพิธีให้ศพไม่มีญาติเหมือนกันทุกศพ ไม่ว่ารวยหรือว่าจน ทำเหมือนกันหมด แม้แต่คนบ้ามาจากรพ.ศรีธัญญา อาตมาภาพก็ทำเหมือนคนปกติทั่วไป ไม่มีแบ่งชั้นวรรณะ คนรวยทำอย่างนี้ คนจนทำอย่างนี้ ซองถวายพระต้องใส่มั้ย ไม่ต้องใส่เลยโยม อยากทำบุญอฐิษฐานใส่ตู้สร้างวัด ค่าใช้จ่ายทุกบาททุกสตางค์ที่โยมมาทำฌาปนกิจที่วัดเสาธงหิน ไม่เสียค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น แต่ใครมีก็บริจาคไป พระจะไม่รับ อฐิษฐานใส่ตู้บริจาคไป ก็จะเป็นอย่างนี้สำหรับพระสงฆ์ในอำเภอบางใหญ่ ส่วนการก่อสร้างอื่นๆ การพัฒนาต่างๆของวัดตอนนี้คงหยุดไปก่อน พอหมดโควิดแล้วก็จะดำเนินการต่อ แต่โบสถ์วิหารหลวงพ่อโตปางป่าเลไลยก์ก็ยังสร้างอยู่เป็นปูนปั้นสูตรโบราณ งบประมาณเป็นกฐินผ้าป่าสายธารจากญาติโยม

# การช่วยเหลือสังคมเป็นเจตนารมณ์ของหลวงพ่อตั้งแต่บวชเรียน

         อาตมาเริ่มจากการบวชให้แม่ บวชให้พ่อ คิดว่าเดี๋ยวก็สึกแล้ว ไม่คิดจะอยู่นาน แต่ด้วยการศึกษาพระธรรมวินัย พุทธประวัติก็รักมากขึ้น พระพุทธเจ้าก็ยังต้องลาบวช เราก็คิดความจริงของโลกอยู่ที่ตัวเรา เราจึงทำตัวเราให้แจ้งให้ดีที่สุด บวชเรียนมาพอสมควรจึงรู้ว่าสิ่งไหนดี สิ่งไหนถูก สิ่งไหนผิด นี่คือผู้อยู่ในร่มกาสาวพัสตร์ เราแยกแยะได้ เราเรียนมาศึกษามา เราปฏิบัติมา เรารู้ว่าสิ่งไหนถูกสิ่งไหนผิด ถ้าเราอยู่ได้ก็คือบุญของเรา ท่านเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ประคองธรรม พระครูกิตติวิริยาภรณ์ ท่านบวชก่อน พระอาจารย์เป็นพี่ชายท่านบวชก่อน

         อาตมาเป็นคนที่นี่ เกิดที่นี่ โตที่นี่ คิดว่าต้องทำบ้านเมืองของเราให้ดีที่สุด ตั้งใจทำภารกิจให้ดีที่สุด ทำให้คนรู้จักว่าวัดเสาธงหินอยู่ที่นี่ เราเป็นวัดประจำตำบล อาตมาภาพถึงเหนื่อยก็ยอม ทำเพื่อสังคม เรานอนกันตีสาม ตีสอง ตีหนึ่ง ไม่มีใครรู้หรอกว่าพระนอนกันกี่โมงกี่ยาม ไม่มีใครทราบ มีแต่พระทำอยู่กับสัปเหร่อ เจ้าหน้าที่ศาสนสถาน ช่วยกันเผาศพบางคืน 11 ศพ บางคืน 4-5 ศพ เผามาตั้งแต่บ่ายยันเที่ยงคืน ถ้าศพสุดท้ายเข้าเตาตอนเที่ยงคืนก็จะไปจบตอนตีสาม เพราะศพนึงใช้เวลาเผาอยู่ที่ 3 ชั่วโมงและใช้น้ำมันเชื้อเพลิง 70-80 ลิตรต่อหนึ่งศพ พระต้องช่วยเค้า ช่วยยกบ้าง บางทีโลงนอนเรียงอยู่หน้าเตาเผา 4-5 ศพ พระก็ต้องสวมชุด PPE ช่วยสัปเปร่อยก บางทีเจอศพหนักๆ 100 กิโลขึ้น พระสามรูปสัปเหร่อีกหนึ่งเป็นสี่คน “นี่คือนักรบด่านสุดท้าย เราทำด้วยใจไม่เช่นนั้นคงอยู่ไม่ได้จนถึงทุกวันนี้ เราทำเพื่อสังคม สงสารญาติโยม ถ้าไม่มีญาติโยมเราก็ทำไม่ได้เหมือนกัน ทุกบาททุกสตางค์เราไม่ได้หามาเอง ญาติโยมเค้าศรัทธาจึงนำมาให้เราช่วยเหลือสังคม” นี่คือเหตุการณ์สำคัญ เราถึงทำได้ คำว่าบ้าน วัด โรงเรียน หรือ บวร เราเห็นแล้วว่าสำคัญแค่ไหน การพัฒนาประเทศชาติคือการพัฒนาวัดเช่นกัน

         ปัจจุบันท่านพระครูปลัดไพฑูรย์ ฐิตาวิทูโร นอกจากจะนำลูกวัดเข้าร่วมทำพิธีฌาปนกิจศพผู้ป่วยโควิดทุกวันแล้ว ท่านยังรับโทรศัพท์เพื่อปลอบประโลมหัวใจญาติสนิทมิตรสหาย ครอบครัวของผู้สูญเสียตลอดทั้งวันด้วย ซึ่งเป็นสิ่งที่หลวงพ่อเองก็ยังรู้สึก “สงสารจับใจ” ไม่น่าเชื่อว่าสังคมเราจะมาถึงจุดนี้ได้ ไม่รู้ว่าสภาวะหดหู่จะนำไปสู่การหลุดพ้นเมื่อใด แต่หลวงพ่อเชื่อว่า พลังศรัทธาร่วมกันเท่านั้นจะบรรเทาวิกฤตสำคัญครั้งนี้ไปได้